Fotograaf: Yannick Milpas
Architect: joranmarijsse architecture
Vertel ons wat meer over jezelf…
Als architect in het Kortrijkse ga ik voluit voor mens- en natuurvriendelijke projecten. Na mijn studies burgerlijk ingenieur architect wilde ik me richten op milieubewust design en de connectie leggen tussen architectuur en het menselijke aspect. Zo heb ik mijn studie aangevuld met vakken binnen de culturele antropologie.
In het kader van mijn thesis onderzocht ik de impact van architectuur op het genezingsproces. Hierbij ging ik in the field na hoe een omgeving in de brede zin van het woord een positieve of negatieve invloed kan hebben op kankerpatienten. Na mijn stage ben ik, naast ook samenwerkingen met andere bureau’s, zelfstandig begonnen in Kortrijk. Ik realiseer bijna-energieneutrale woningen waarbij de blik op de toekomst nooit veraf is.
Kan je jouw architecturale visie wat verder toelichten?
Wel, ik betracht toekomstgerichte architectuur en interieur. Duurzaam bouwen is niet voor vijf jaar. Er kruipt heel wat energie verwerken van grondstoffen en materialen, transport en werkuren in het proces. Dit heeft een kost voor de opdrachtgever, maar ook voor de planeet en haar bewoners de komende jaren waardoor het belangrijk is om de impact ook op lange termijn te beschouwen.
Binnen het beschikbare budget bekijk ik daarom steeds de dromen van de eindklant samen met mogelijke toekomstscenario’s. Aan de hand van een flexibel masterplan kunnen desgewenst verschillende gebruiken of faseringen alsnog worden toegelaten die hun aansluiting kunnen vinden met de omgeving en een meerwaarde kunnen betekenen. Een gebouw kan een project voor het leven zijn. Met het masterplan worden dubbele kosten of lock-insituaties uitgesloten, bijvoorbeeld door de inplanting van draagstructuur en technieken, van in het begin slim te voorzien.
Heb je een signature style?
Nee, of toch niet dat ik mij ervan bewust ben. Elk project heeft wel steeds eenzelfde totaalaanpak. Architectuur en interieur wordt steevast samen van binnenuit ontworpen. Via een grondige bevraging worden ontwerpmatige antwoorden gezocht op een wensenprogramma, verschillende leefpatronen en ervaringen , mogelijke toekomstscenario’s, ruimte en materiaalgebruik, look & feel, techniciteit, het budget en ROI…. Een coherent ecologisch verhaal is hierbij de evidentie.
De woning is genomineerd voor de architectuurprijs Kortrijk, er kan gestemd worden op de woning tot en met 20 oktober 2022.
Hoe heb je Systimber leren kennen?
Ik maakte kennis met Systimber en haar houtschakelbouwtechniek via Atelier Circulair, een lerend netwerk van architecten dat duurzaamheidsdenken stimuleert. Samen bespreken we de opportuniteiten en uitdagingen van circulair bouwen en innovatieve oplossingen. Tijdens mijn studies was dit nog in volle ontwikkeling. Door dit soort initiatieven op te zoeken, ben ik nu meer bekend met duurzame bouwmethoden en bouwpartners.
Toen een klant die zelf aannemer is, bij mij aanklopte voor de renovatie van zijn rijwoning in Kortrijk leek mij dat, na overwegen, het geschikte project om Systimber houtschakelbouw voor te stellen. Aanvankelijk aarzelde de klant omdat het een alternatieve bouwmethode is – onbekend is onbemind – maar na een bezoek aan het Inspiratiecentrum in De Pinte, was hij meteen ook onder de indruk.
Wat voor project is het?
Het gaat om de afbraak en heropbouw van een oude rijwoning waarbij de klant zelf de woning wilde optrekken. De klant wilde een loftgevoel creëren door de ruimtes te maximaliseren. Ook moest het pand opnieuw voldoen aan de laatste energetische normeringen. Een mogelijke renovatie werd onderzocht maar bleek geen optie te zijn want het vocht was al opgetrokken tot de 2de verdieping.
Systimber bleek de beste match dankzij de kleinschalige lichte houten balken die veel ruimtelijke vrijheid bieden. Omdat de woning nadien terug op de verhuurmarkt zou komen, speelde ook het budget en het onderhoud een belangrijke rol. Voor dergelijke vergelijking moet je wel appels met appels vergelijken. Een Systimber ruwbouw bevat ook de luchtdichting, de fundering kan lichter en het geheel is meteen vanuit het atelier afgewerkt met een beschermende houten beits.
Bovendien zorgen de kant-en klare prefabstukken op de werf voor een korte bouwtijd en kleine impact op de buurt wat ook wenselijk is in een stedelijke omgeving.
Was houtskelet ook een optie?
We hebben het in beschouwing genomen maar de voorkeur ging uit naar massieve houtschakelbouw. Houtskelet is in principe een geraamte dat je nadien nog moet opvullen en afwerken. Dit neemt extra tijd in beslag om de dichtingen en aansluitingen secuur te doen en neemt ook in opbouw meer plaats in wat op dit kleine perceel niet wenselijk was.
De Systimberstructuur is eenvoudig. Een pre-gefabriceerde massief houten balk van 8cm dik wordt aaneengeschakeld als een meccano voor vloer en wand. Je hebt op de werf onmiddellijk een vloer waarop je opnieuw wanden kunt plaatsen. Dit kan gebruikt worden als vloer of nadien afgewerkt worden.
Het massieve hout is dampopen en helpt ook mee het binnenklimaat op een gezonde en aangename manier te reguleren. Bovendien is het ook circulair, indien gewenst kunnen de balken in de woning ook in de toekomst terug ontmanteld worden, wat moeilijker is bij houtskelet.
Hoe werd de woning dan opgebouwd?
De oorspronkelijke kelder hebben we behouden . Het gelijkvloers is geconcipieerd als volledig open. Om toch een ruimtelijke opdeling te maken werd een kruipkelder als alternatief op een zolder op halve hoogte voorzien waarop de Systimber constructie werd geplaatst tussen de scheidingsmuren. In de spouw is ruimte vrij voor de technieken, die we nadien nog opgevuld hebben met isolatieparels.
Wat zijn de voordelen van houtschakelbouw voor een architect?
Allereerst het duurzame en gezonde aspect van het constructiemateriaal als afwerking. Vervolgens was het fijn dat ik het design zelf in 3D kon ontwerpen en de technische zaken kon bespreken met Karel (cfr. zaakvoerder Systimber). Samen bekeken we hoe de aansluitingen moesten gebeuren, wat er niet mogelijk was of wat er nog meer mogelijk was om het concept te doen slagen, bijvoorbeeld het ophangen van de badkamer met de wanden zonder onderliggende steunen zodat de ruimte op het gelijkvloers compleet open blijft!
De studietijd duurt op zich langer dan anders, maar éénmaal alles klaar, zorgt dit voor een korte en zorgeloze bouwtijd op de werf. Alles is reeds gekend en reeds één keer met de computer opgebouwd.
Daarnaast is het massief hout een kleinschalig, warm en licht materiaal dat toelaat snel op te bouwen, wat vooral praktisch is in kleine ruimtes. Als bouwheer of aannemer is het mogelijk de techniek zelf aan te leren en is het leuk dat hij zijn project snel ziet vorm krijgen.
De goede akoestiek kwam voor mij als een aangename verrassing. Ruimtes van plus 4m hoog met veel glas hebben doorgaans een nagalm die wat aankleding vergen om geluiden te absorberen met bijvoorbeeld tapijten of gordijnen. Dankzij de schakeling van de massief houten elementen dragen de aanwezige tapijten en gordijnen bij tot het creëren van de gewenste sfeer en intimiteit in de ruimte, maar zijn ze akoestisch geen must.
En voor de klant?
De afwerking is een aangenaam materiaal. De huurder liet weten dat het rust uitstraalt, het is gezond, voelt warm aan en ruikt lekker.
Ook de levensduur, het onderhoud en de circulariteit is interessant voor de klant. Milieubewustheid speelt een steeds grotere rol in het kiezen van bouwmaterialen of -methodes. Dus bewust bouwen is een trend die enkel nog zal toenemen.
Bewust bouwen, is dat de richting waarin je de bouwsector verder ziet evolueren?
Ja, eenmaal dit soort ‘alternatievere’ bouwmethodes grotere bekendheid verwerven bij de ‘Belg’ die traditioneel de baksteen in de maag heeft, zal houtbouw toenemen als bouwvorm. Momenteel zijn traditionele bouwmethodes in bepaalde gevallen nog prijsgunstiger door het schaalvoordeel maar dat zal dan ongetwijfeld veranderen.
Ten slotte, zou je nog een woning willen realiseren met Systimber houtschakelbouw?
Zeker wel, als de opdrachtgever hiervoor open staat en Systimber de juiste optie is. Ik ben benieuwd welke uitdagingen het systeem nog biedt en wil graag de limieten verkennen. Alsook was het een zeer aangename samenwerking. De woning werd gerealiseerd tijdens een stevige winterprik met heel wat sneeuw. De druk was hoog om alles zo snel mogelijk wind- en waterdicht te maken, dat is ons gelukt. Ter vergelijking, met cement zou het bouwproces tot stilstand gekomen zijn.
